Januari-februari 2024 – Cursus door Martijn Pieters

Vive La France! Franse schilderkunst 1789 – 1863 | Traditie en vernieuwing

Op vier woensdagmiddagen, 14.00-16.00 uur in de Doopsgezinde Vermaning, Jan Nieuwenhuyzenplein 4 in Edam

Jean-Auguste-Dominique Ingres
Staatsieportret van Napoleon I op de keizerlijke troon, 1806
Olieverf op doek, 295 x 162 cm
Parijs, Musée de l’Armee
Gustave Courbet
De Steenbrekers, 1849
Olieverf op doek, 165 x 238 cm
Dresden, Gemäldegalerie (verwoest)
Theodore Rousseau
De Vijver (La Mare), 1855
Olieverf op doek, 34,3×51,8cm
New York, Metropolitan Museum of Art
Édouard Manet
Le Déjeuner sur l’herbe, 1863
Olieverf op doek, 208 x 264 cm
Parijs, Musée d’Orsay

1789 is het jaar van de Franse Revolutie, een ingrijpende gebeurtenis, die ook grote invloed op de kunsten zou hebben. Niet alleen werd er een hoop oude kunst beschadigd en verwoest, kunst werd voortaan ook meer een staats aangelegenheid. Een instituut als de Académie des Beaux-Arts zou de juiste stijl en onderwerpkeuze steeds meer gaan bepalen, waardoor schilders als Jacques-Louis David, Jean-Louis-Ernest Meissonier, Jean-Leon Gerôme en Jean-Auguste-Dominique Ingres tot ware sterren konden uitgroeien. Hun onberispelijke neoclassicistische stijl, waarbij de lijn alles bepalend was, zette de toon en werd door het kunst kopende publiek zeer gewaardeerd.

Anderzijds kwamen er in de vorm van andere stijlen en onderwerpen natuurlijk reacties op dit keurslijf, wat leidde tot een strijd binnen de kunsten. Gericault en Delacroix hanteerden juist een meer schetsmatige penseelvoering en lieten de kleuren meer werken. Hun werken waren ook op de terugkerende tentoonstelling, de Salon, te zien en zorgde voor schimpscheuten heen en weer. Nieuwe politieke denkbeelden en socialistische opvattingen zorgden ervoor dat Gustave Courbet het Realisme als een nieuwe stroming introduceerde.

Voortaan waren het geen goden en engelen meer die de schildersdoeken bevolkten, maar de arbeiders en de boeren in hun moeilijke levensomstandigheden.

Nieuwe uitvindingen maakten het mogelijk om ‘en plein air’, in de openlucht te schilderen. Het was een openbaring voor schilders als Theodore Rousseau, Camille Corot en Charles Daubigny, die uiteindelijk onder de naam ‘School van Barbizon’ bekend zijn geworden als de promotors van de landschapschilderkunst.

Al deze stromingen met hun stijlen en onderwerpen ondervonden veel weerstand bij de gevestigde orde, maar ze kregen uiteindelijk hun plek in de geschiedenis. Zij effenden het pad voor een volgende generatie, waarbij Édouard Manet met zijn ‘Le Déjeuner sur l’herbe’ in 1863 voor een nieuw schandaal zou zorgen.

24 januari 2024
Traditie: de dominantie van de Academie en het neoclassicisme

31 januari 2024
Vernieuwing: de romantiek van Géricault en Delacroix

7 februari 2024
Vernieuwing: het realisme van Courbet en de School van Barbizon

14 februari 2024
De geboorte van de moderne kunst. Édouard Manet in het midden van de 19de eeuw

Kosten cursus: leden € 50,00 en niet-leden € 60,00
U kunt u zich vóór 1 januari 2024 opgeven voor deze cursus via
:
info@nutedam.nl of een betaling met vermelding “cursus 2024